Een stukje geschiedenis over de badkamers

Oudheid: baden als God

De traditie van regelmatige lichaamsverzorging werd opgebouwd door de oude Egyptenaren, die bekend stonden om hun reinheid en het gebruik van cosmetische producten. Zeep ontstond al in 2000 v. Chr. in Babylon en vond al snel zijn weg naar Egypte. Het was Egypte dat leven gaf aan bad rituelen - men geloofde bijvoorbeeld dat hoe schoner en geolied een persoon is, hoe dichter hij bij de goden komt. Daarom wasten de Egyptenaren zich zelfs meerdere malen per dag.

Spa als onderdeel van de cultuur

 

Sociale bijeenkomsten in de toiletten

Een soortgelijk proces vond plaats in de openbare toiletten. Er waren geen scheidingsmuren en de toiletpotten waren vaak tegenover elkaar geplaatst, zodat de gebruikers van hun eigen gezelschap konden genieten en levendige gesprekken konden voeren. Als toiletpapier werd een natuurlijke spons gebruikt, dat - je raadt het al - wegwerpbaar was. En het zal je misschien verbazen, maar toen al werd het idee geboren om geld te gaan verdienen aan openbare toiletten. Zo belastte de ondernemende keizer Vespasianus de toiletten. Urine kon ook te gelde worden gemaakt - het is rijk aan ammoniak, dat in leerlooierijen werd gebruikt om stoffen schoon te maken.
 

Vroege Middeleeuwen: hygiëne op het platteland

 

Wassen? Onzedelijk!

Daarna ging het helaas bergafwaarts met de hygiëne. Baden werd beschouwd als een zonde en schadelijk voor de gezondheid. Hiëronymus, bijvoorbeeld, beschouwde dagelijks baden als losbandigheid. Om deze reden wasten monniken in kloosters hun hele lichaam slechts een paar keer per jaar.

Bescherming tegen de pest

Denk je dat het niet erger kan? Je hebt het mis. Toen de pest zich in de 14e eeuw over Europa verspreidde, besteedden de mensen helemaal geen aandacht meer aan hygiëne. Zij geloofden dat open poriën het gemakkelijker maakten voor de ziekte om het lichaam binnen te dringen. En dat de ophoping van vuil moest hen beschermen. Water werd nog steeds als schadelijk beschouwd - zelfs onder nobele edelen. Ze krabden zich het liefst met ivoren schrapers en bedekten hun lichaamsgeur met de zeldzaamste poeders en parfums...

Hygiëne aan het Koninklijk Hof

In de 17e eeuw was het nog steeds niet beter. De Franse koning Lodewijk XIV had slechts twee keer in zijn leven een bad genomen, en het bad kostte hem bijna zijn leven. Er wordt gezegd dat er geen enkel toilet was op zijn chateau in Versailles, en dat dansers hun behoefte deden in een hoek van de balzaal.

18e eeuw: water en zeep terug op het toneel

Pas in de 18e eeuw kwamen water en zeep weer in beeld. Naaktheid werd echter als ongepast beschouwd, dus mensen zich vaak in badhemden wasten en zich daarover inzeepten. En hoe vaak vond zo´n baden plaats? Eens per week bracht een dienstmeisje uit de kast een wastobbe of een tinnen badkuip. Ze deed er warm water in, waarin de hele familie baadde. Er was nog een lange weg te gaan naar de badkamers van vandaag.

Veranderingen ten gevolge van de industriële revolutie

Een volwaardige terugkeer naar de hygiëne vond echter pas plaats in de 19e eeuw, toen Ignaz Semmelweis met de theorie van de bacterie kwam en zo een pionier van de hygiëne in de geneeskunde en het dagelijks leven is geworden. Dankzij de industriële revolutie kreeg de bevolking meer toegang tot hygiëneproducten zoals zeep, badkameraccessoires, enz. In de steden begon men rioleringssystemen te bouwen. Badkamers en badkameruitrustingen kenden een enorme evolutie en ook het gebruik van bidets raakte wijdverbreid.

Amerikanen en hun badkamers

De snelle economische ontwikkeling van de VS in de 19e eeuw maakte de bouw van hotels noodzakelijk. De luxe versies hadden aparte sanitaire voorzieningen. Badkamers zoals wij die nu kennen, met een badkuip, wastafel, spiegel en toilet, wonnen al snel aan populariteit ook in particuliere woningen. In het midden van de twintigste eeuw werden kleine appartementen met moderne badkamers beschouwd als de standaard. Er werd niet alleen steeds meer aandacht besteed aan de praktische kant van de badkamer, maar ook aan het design ervan.

• 
• 
• 
• 

Onze voorouders hadden een lange en kronkelige weg af te leggen voordat de comfortabele badkamers werden gecreëerd waaraan wij in de 21e eeuw gewend zijn. De opvattingen over de hygiëne van het menselijk lichaam zijn in de loop der millennia vele malen veranderd. Gelukkig hebben wij nu technische innovaties waar Louis XIV nooit van gedroomd heeft!